28 September 2018
17:00
İLKE Derneği
Üç makale formatında doktora tez çalışmasını tamamlayan İsa Yılmaz, tezinde
modern İslam ekonomisi düşüncesinin ortaya çıkışında ve teorilendirilmesindeki
kalkınma hedefleri karşısında İslami bankacılık ve finans aktivitelerinin ağırlığının
zamanla reel ekonomiden uzak neoklasik piyasa anlayışına evrilmesinin altında yatan
politik ekonomi faktörlerini Karl Polanyi perspektifinden embeddedness/mündemiç
olma tartışmaları ekseninde araştırmıştır.
İslam ekonomisini piyasa ekonomisi anlayışından öte bir ahlak ekonomisi olarak ele
almayı hedefleyen tez çalışmasının ilk bölümünde İslami bankacılığın etkisinin
sistematik olarak hissedildiği ekonomilerde İslami bankacılığın ekonomik kalkınmaya
olan potansiyel etkisi teorik ve ampirik çalışma ile değerlendirilmiştir.
İslami finansın ticari hacmini arttırdığı ve böylece finansal performans açısından gözle
görülür bir etki yarattığı gerçeğine rağmen, elde edilen bulgular finansal aktivitelerin
toplumsal boyutları itibariyle sosyal performansa katkısı konusunda İslami
bankacılığın hedeflenen seviyelerin çok altında olduğunu göstermiştir.
Tez çalışmasının ikinci ve üçüncü bölümü ortaya çıkan sosyal başarısızlığın sebepleri
üzerine yoğunlaşmıştır. Bu manada, İslami finansın toplumsal değerler ve normların
ötesinde piyasanın kendi kendini düzenleyen mantığına uygun biçimde finansallaşma
ekseninde gelişmesi ve İslam ekonomisinin teorilendirilmesinde metodolojik boyutun
arka planda kalması sosyal başarısızlığın iki temel sebebi olarak görülmüştür. Bu
doğrultuda tezin geri kalan kısmı İslami finansın finansallaşmasını söylem analizi ve
ampirik çalışma ile ele almış ve İslam ekonomisinin metodolojisi olarak mekasıd el-
Şeria’yı bir model olarak geliştirmiştir.